حالا که فکرش را می‌کنم...
خودنگاری‌های بهاره آروین

گروه جامعه‌شناسی و انجمن علمی دانشجویی جامعه‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس با همکاری گروه روش‌شناسی و روش‌های تحقیق انجمن جامعه‌شناسی روز یکشنبه ۱۹ آذرماه ۱۴۰۲ کارگاهی آموزشی با عنوان «مسأله‌محوری در پژوهش» با موضوع «ضرورت و چگونگی کشف و طرح مسأله در پژوهش» برگزار کرد.

بهاره آروین، در این کارگاه دوساعته به بررسی تفاوت چهار مفهوم «موضوع»، «دغدغه»، «سؤال» و «مسأله» پرداخته، «مسأله» را خشت اول پژوهش دانست. ادامه بحث به چیستی «مسأله علمی» و چگونگی کشف و طرح آن و خطاهای رایج در این فرایند اختصاص یافت.

فایل صوتی کامل جلسه را در این پیوند بشنوید.

فایل صوتی

آیا زنان در عرصه سیاست در جایگاه مطلوبی قرار دارند؟

در ابتدای این نشست زهرا سادات رضوی علوی دبیر نشست، هدف مجموعه سهیبا از برگزاری نشست را این‌گونه عنوان کرد: یکی از دلایلی که موضوع زنان در هزارتوی سیاست را انتخاب کردیم این بود که از دوران دانشجویی دغدغه ورود و حضور جدی و اثرگذار زنان در عرصه سیاست؛ چه در مناصب سیاسی و چه در عرصه کنشگری را داشتیم. اما هرچقدر جلوتر رفتیم موانعی را احساس کردیم. امروز حول دغدغه خودمان این نشست را برگزار کردیم و این دغدغه را پیوند زدیم به فضای دانشجویی؛ دختران دانشجو حتماً دغدغه‌هایی دارند. وقتی فعال دانشجویی می‌شوند و وارد این عرصه می‌شوند برایشان مهم است که پله‌های بعدی و اثرگذاری قوی خودشان را ببینند. اما آیا در شرایط موجود در وضعیت مناسب سیاسی برای خانم‌ها هستیم؟ و چطور باید این مسیر را طی کنیم؟ سؤال من این است که جایگاه و نقش زنان در عرصه سیاست در امروز جامعه چگونه ارزیابی می‌شود؟ آیا به نظر شما در جایگاه مطلوبی هستیم؟

فاطمه قاسم‌پور ضمن تأکید بر اهمیت مسئله حضور زنان در عرصه سیاست‌گذاری گفت: شاید برای من واژه زنان در سیاست‌گذاری خیلی جذاب‌تر از حضور زنان در سیاست باشد. بحث حضور زنان در سیاست‌گذاری و در عرصه تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی در کشور بحث بسیار مهمی است. دی ماه سال گذشته هم که اقشار مختلف بانوان خدمت رهبری انقلاب رسیدند؛ حضرت آقا در این جلسه پیرو مطالباتی که جامعه زنان مطرح کردند، فرمودند: این مسئله ذهن من را هم به خودش مشغول کرده است. بنابراین مسئله، مسئله مهمی است و باید جلسات مهم اندیشه‌ورزی برای آن گذاشته شود تا درباره الگوی مناسب برای حضور زنان در عرصه سیاست و سیاست‌گذاری صحبت شود.

قاسم‌پور به مسئله حضور کمّی زنان در عرصه سیاست اشاره کرد و گفت: اگر حضور زنان در عرصه سیاست را به‌لحاظ کمّی در نظر بگیریم؛ میزان بالایی نیست. ولی مسئله این است که فکر می‌کنم قبل از هر چیز ما باید یک بازخوانی کنیم تا ببینیم حضور زنان در عرصه سیاست به چه نسبتی باید اتفاق می‌افتاده؟ و آن چیزی که باید اتفاق می‌افتاده چقدر محقق شده و چقدر برای رسیدن به مطلوبمان فاصله داریم؟ مسئله حضور کمّی زنان در سیاست می‌توانم بگویم مسئله اصلی ما نیست هرچند قائل هستم مسائلی در کشور وجود دارد مثلاً بعضی مسائل فرهنگی و اجتماعی که حضور زنان برای آن مسائل پیشران است و زنان در آن نقش مستقیم، ویژه و بی‌بدیلی دارند. اما ما باید ابتدا پرسش را بازخوانی کنیم اینکه حضور زنان در این عرصه با چه رویکرد و نگاهی بوده؟

دانشگاه از مهم‌ترین نهادهای تولید علم و نقش‌آفرین در توسعه پایدار است؛ اما این نهاد برای احیا و به‌روز شدن خود همیشه به فعال بودن فضای نقد و تحلیل و پژوهش و ارتقای ساختار و وضعیت آموزش و نحوه جذب اساتید و دانشجو نیازمند است. بر همین اساس، اتاق گفت‌وگوی شفقنا در مصاحبه‌ای تفصیلی با دو استاد دانشگاه دکتر بهاره آروین و دکتر مقصود فراستخواه به بررسی و آسیب‌شناسی وضع موجود در دانشگاه پرداخت.

ایران اقتصادی: سال‌هاست در تورم زندگی می‌کنیم، طوری که کم کم به وضعیت تورمی معتاد شده‌ایم. اگر روزی اقتصاد و معیشت‌مان درست و باب میل‌مان شود؛ از اینکه دیگر موضوعی برای حرف زدن و انتقاد نداریم، افسرده خواهیم شد. شاید به همین دلیل است که این روزها با پدیده‌ای مواجه شده‌ایم که با دست خود جلوی تصمیمات درست را می‌گیریم، یعنی اگر مسئولین مربوطه تصمیم و اقدام درست و کارشناسی‌شده‌ای بگیرند، تغییر ملموسی در زندگی ما ایجاد نمی‌کند. مضاف بر اینکه ممکن است به دلیل بی‌اعتمادی، جلوی اجرایی شدن تصمیمات درست را هم بگیریم. اقتصاد‌دانان برای این امر کاری نمی‌توانند بکنند. راه‌حل این مشکل در دست جامعه‌شناسان است. میثم مهدیار که دانش‌آموخته دکتری جامعه‌شناسی فرهنگی از دانشگاه علامه طباطبایی است و پیش از این معاونت پژوهشی پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی و مشاورت دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور بوده است به همراه بهاره آروین، عضو هیئت علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس و دکترای جامعه‌شناسی از دانشگاه تهران در این میزگرد به چیستی و چرایی سرمایه اجتماعی پرداخته‌اند و ضمن آن راه‌های رفع بی‌اعتمادی را با هم مطرح کردند.