ضرورت بازگشت به جامعه

متن کامل گفت‌وگوی روزنامه فرهیختگان با بهاره آروین

دریافت فایل پی‌دی‌اف          دریافت فایل تصویری

بیش از سه ماه از مرگ مهسا امینی می‌گذرد. در این مدت وقایعی در کشور رخ داد که تحلیل‌های مختلفی داشت و بحث‌های زیادی را به‌خود معطوف کرد. با توجه به اینکه مدتی است از متن آن حوادث عبور کرده‌ایم، مجال بهتری است که به بررسی لایه‌های مختلف این وقایع بپردازیم. به‌عنوان مقدمه بفرمایید در وقایع اخیر محل نزاع را کجا می‌بینید و بحث بر سر چیست؟

من ترجیح می‌دهم تحلیل وقایع اخیر را با تبیین سه دسته علل آغاز کنم. در این تبیین نقطه نزاع روشن خواهد شد. من این علل را بر مبنای زمان دسته‌بندی می‌کنم. علل کوتاه‌مدت به‌معنای وقایعی که بین یک تا دو سال گذشته در کشور اتفاق افتاده‌اند. علل میان‌‌مدت به‌معنای وقایعی که بین پنج تا ده سال گذشته در کشور اتفاق افتاده‌اند و علل بلندمدت که ناظر بر زمینه‌هایی هستند که بیش از این زمان و چه‌بسا بیش از دوره حاکمیت جمهوری اسلامی وجود داشته‌اند و زمینه‌ساز وقایعی از این دست می‌شوند.

بیشتر بخوانید
شفافیت یا آزادسازی؟

اصلاح سیاست نادرست چگونه با شفافیت ممکن است؟

سیاست‌های ناظر بر توزیع رانت‌های فسادزا میان گروه‌های ذ‌ی‌نفع از جمله سیاست‌هایی است که مقاومت گروه‌های ذ‌ی‌نفع در برابر اصلاح آن ‌چنان یکپارچه و گسترده است که سیاستگذار را در اصلاح سیاست نادرست ناکام می‌گذارد.

زمانی که بساطی از رانت و فساد ناشی از آن گسترده است، گروه‌های ذ‌ی‌نفع قدرتمندی وجود دارند که با انواع و اقسام ابزارها در مقابل برچیده شدن این بساط مقاومت می‌کنند تا جایی ‌که حتی اگر سیاستگذار در کوتاه‌مدت بتواند بساط رانت را برچیند، مقاومت گروه‌های ذ‌ی‌نفع برای بازگرداندن منافع حاصل از رانت، آنچنان مصرانه و پایدار و همه‌جانبه است که در میان‌مدت سیاستگذار را وادار به عقب‌نشینی کرده و دوباره جریان رانت و منافع حاصل از آن برای گروه‌های ذ‌ی‌نفع برقرار می‌شود.

بیشتر بخوانید
پیامدها و آینده اعتراضات

به دنبال اعتراضاتی که در مهرماه ۱۴۰۰ در ایران شکل گرفت، انجمن جامعه‌شناسی ایران بر آن شد تا به‌منظور کندوکاو پیرامون علل و نتایج این اعتراضات، نشست‌هایی را با حضور اساتید دانشگاه و صاحبنظران برگزار کند. این سلسله نشست‌ها که تحت عنوان «اعتراضات ۱۴۰۱؛ ماهیت، چیستی و کارکردها» برگزار می‌شد، در سومین جلسه با عنوان «پیامدها و آینده اعتراضات» در تاریخ ۹ آذر ۱۴۰۱ میزبان مقصود فراستخواه، نعمت‌الله فاضلی، بهاره آروین و فهیمه بهرامی بود. متن زیر خلاصه سخنرانی بهاره آروین در این نشست می‌باشد. فایل صوتی کامل را می‌توانید در آپارات بشنوید.
بیشتر بخوانید
سنت، سیاست، مدرنیته و رقابت بر سر تصویر زن
میزگرد روزنامه ایران با حضور بهاره آروین و فاطمه قاسم‌پور درباره نظام حکمرانی و مسأله زنانروزنامه ایران در پاییز ۱۴۰۱ سلسله نشست‌هایی با عنوان «نظام حکمرانی و مسأله زنان»‌ با حضور اساتید دانشگاه، صاحبنظران و مسئولان برگزار کرد. متنی که در پی می‌آید مربوط به سومین نشست از این مجموعه است که به گفت‌وگو با بهاره آروین عضو هیأت علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس و فاطمه قاسم‌زاده رئیس فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی اختصاص یافت.
بیشتر بخوانید
رادیکالیسم در برابر رادیکالیسم: درباره منازعه در حوزه نمادین

نشست «چیستی و چرایی برخی ناهنجاری‌ها در تجمعات اخیر» با همکاری مشترک گروه اندیشه خبرگزاری تسنیم و اندیشکده حکمرانی شریف در محل این اندیشکده برگزار شد. در ادامه مشروح این نشست را خواهید خواند.

بیشتر بخوانید
جنبش اجتماعی زنان و اعتراضات

کانون اندیشه جوان سری جدید نشست‌های کرسی آزاداندیشی را با عنوان مجموعه نشست‌های معرکه در سال ۱۴۰۱ برگزار کرد. در دومین برنامه از این سلسله نشست‌ها که در روز ۹ بهمن ۱۴۰۱ و با موضوع اعتراضات اخیر جامعه ایران برگزار شد، بهاره آروین به‌عنوان میهمان حضور یافت. وی در این نشست که ابوالفضل اقبالی پژوهشگر مطالعات جنسیت و خانواده میزبانی آن را به عهده داشت، به بحث پیرامون جنبش اجتماعی زنان و اعتراضات پرداخت. خلاصه‌ای از مباحث مطرح شده در این نشست در پی می‌آید و برای تماشای نسخه کامل این گفت‌وگو می‌توانید به سایت آپارات مراجعه فرمایید.

بیشتر بخوانید

تحلیل وقایع مهرماه ۱۴۰۱

یازدهمین نشست از سلسله گفت‌وگوهای انتقادی درباب علوم انسانی با عنوان «ارغنون خرد»، چهارم آبان ۱۴۰۱ با حضور جمعی از اساتید جامعه‌شناسی و علوم سیاسی در محل مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم برگزار شد. در این نشست که بهاره آروین، سید‌عبدالامیر نبوی، رضا غلامی، لیلا فلاحتی و سیدمهدی ناظمی به عنوان مهمان حضور داشتند و میزبانی آن را محمدجواد ادبی به عهده داشت، چهار سؤال اصلی پیش روی اساتید قرار گرفت. در متن زیر بخشی از پاسخ‌های بهاره آروین به پرسش‌های یادشده را از نظر می‌گذرانید. بخش‌هایی از این نشست را نیز می‌توانید در آپارات تماشا کنید.

 

 

بیشتر بخوانید
هویت نسلی و طبقاتی اعتراضات ١۴٠١

پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی در ادامه سلسله نشست‌های واکاوی وقایع اخیر کشور، سومین نشست خود را در روز ۲۵ مهر ۱۴۰۱ برگزار کرد. در این نشست که با حضور بهاره آروین، سجاد صفارهرندی، رضا صمیم و سینا کلهر در حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شد، دو پرسش اساسی مورد کندوکاو قرار گرفت: ١. آیا اعتراضات اخیر هویت نسلی دارد؟ ٢. آیا این اعتراضات خاستگاه طبقاتی دارد؟

بیشتر بخوانید
بوروکراسی و فرهنگ

برنامهٔ گفت‌وگومحور شیوه که از شبکه چهارم سیما پخش می‌شد در ادامهٔ نشست‌های خود با صاحبنظران و اساتید دانشگاه در نشستی با موضوع «بوروکراسی و فرهنگ» میزبان بهاره آروین بود. در این برنامه که در تاریخ ٩ مهر ١۴٠١ با حضور امیر سیاح پژوهشگر اقتصادی برگزار و به‌صورت زنده از سیما پخش شد، آروین ضمن اشاره به نارضایتی عمومی و فراگیر در سطح جامعه، بوروکراسی را از مهم‌ترین علل ناکارآمدی حاکمیت، از گذشته تاکنون، دانست. فایل تصویری این برنامه را می‌توانید در سایت آپارات ببینید.

بیشتر بخوانید
آغاز پروژه‌های پتروشیمی در ایران: بوروکراسی علیه بوروکراسی

«وقتی آقای ابتهاج [رئیس وقت سازمان برنامه] از قرارداد شیراز مطلع شد، ادامه کار خود را به لغو آن مشروط کرد. در ایران، این امر به آن معنا بود که شاه باید تصمیم می‌گرفت که آیا از ابتهاج و سازمان برنامه حمایت کند یا خود را دور از منازعه نگه داشته و اجازه دهد دشمنی‌های سیاسی (به سرکردگی وزیر جاه‌طلب صنایع) درون دولت بالا بگیرد و به مسیر خود ادامه دهد. شاه گزینه دوم را برگزید. استعفای ابتهاج پذیرفته شد. استقلال سازمان برنامه با تقلیل جایگاه رئیس آن محدود شد و مسئولیت آن به نخست‌وزیر محول شد. تمام کارخانه‌های صنعتی دولت که در مالکیت سازمان برنامه بودند خیلی ساده به وزارت صنایع واگذار شدند. در طول ماه‌هایی که این اتفاق‌ها افتاد همان وزیر صنایع و معادن که سازمان برنامه را شکست داده بود [جعفر شریف امامی] نخست‌وزیر شد.»

بیشتر بخوانید