حالا که فکرش را می‌کنم...
خودنگاری‌های بهاره آروین

با وجود اینکه به تازگی اطلاعات ایمنی هزار ساختمان در دسترس عموم قرار گرفت و همین چند روز پیش این خبر را با مردم در میان گذاشتیم، این اطلاعات به دستور شهردار تهران از دسترس عموم خارج شد. امروز در صحن علنی شورای شهر در این مورد به شهردار تهران تذکر دادم. متن کامل خبر به شرح زیر است:

رییس کمیته شفافیت و شهر هوشمند شورای شهر نسبت به دستور خودسرانه و غیرقانونی شهردار تهران مبنی بر مسدودسازی دسترسی شهروندان به اطلاعات ایمنی ساختمان‌ها تذکر داد.
بهاره آروین در دویست و چهل و یکمین جلسه علنی شورای شهر طی تذکری به شهردار تهران گفت: پس از ماه‌ها پیگیری کمیته شفافیت، کمیسیون سلامت و نیز کمیسیون معماری و شهرسازی، در روز هفتم مهر ماه سال جاری و همزمان با روز آتش‌نشانی و ایمنی، اطلاعات ایمنی هزار ساختمان عمومی پایتخت که به لحاظ میزان تردد و جمعیت، بالقوه خطرپذیری بالایی داشتند، از طریق سامانه تهران من در دسترس عموم قرار گرفت اما این دسترسی چند روز بعد با دستور مستقیم شهردار تهران و فشار حراست شهرداری مسدود شد.
رییس کمیته شفافیت و شهر هوشمند ادامه داد: به شهردار تهران به خاطر دستور غیرقانونی ایشان نسبت به توقف اجرای ماده ۳ مصوبه «الزام شهرداری تهران به ایجاد سامانه برخط پایش ایمنی ساختمان‌های موجود در شهر تهران در برابر خطر آتش‌سوزی» تذکر می‌دهم.
وی افزود: ماده سوم این مصوبه به صراحت بیان می‌دارد «شهرداری تهران مکلف است به نحو مقتضی ساختمان‌های دارای تاییدیه ایمنی (به همراه تاریخ اعتبار) و ساختمان‌های فاقد تأییدیه ایمنی را از طریق پرتال سازمان و سامانه شهرسازی شهروندی (تهران من) برای ساختمان‌های مشمول این مصوبه منتشر و اطلاع‌رسانی نماید و به صورت مجزا، قابلیت رصد وضعیت ایمنی در برابر حریق ساختمان‌های عمومی با اهمیت مانند بیمارستان‌ها و مدارس برای شهروندان فراهم شود».

رئیس کمیته شفافیت و شهر هوشمند با بیان اینکه حسابداری تعهدی در شهرداری عملا حسابداری ایجاد بدهی است، گفت: ما نباید به اسم حسابداری تعهدی شهروندان را گول بزنیم. وقتی تعهد به منزله هزینه‌کرد در نظر گرفته می‌شود در واقع شهروندان فریب داده می‌شوند.
بهاره آروین در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، درباره ضرورت انتشار جزئیات اطلاعات بودجه و هزینه‌کرد شهرداری تهران، اظهار کرد: حسابداری شهرداری تهران اصطلاحا حسابداری تعهدی است؛ یعنی به محض اینکه روی هر ردیف بودجه تعهدی ایجاد شود یا به عبارتی قراردادی بسته شود، در دفاتر حسابداری شهرداری، به عنوان هزینه ثبت می‌شود؛ حتی اگر تا پایان سال مالی یک ریال بابت آن پرداخت نشود.

وی تصریح کرد: هزینه‌های پرداخت‌نشده در هر سال، جزو دیون سال آینده محسوب می‌شوند اما متأسفانه وقتی در بخش دیون قرار می‌گیرند جزئیات آن‌ها از بین می‌رود و مشخص نمی‌شود این دیون روی چه ردیف‌هایی ایجاد شده، چه ردیف‌هایی علاوه بر تعهد، پرداخت هم داشته‌اند یا چه ردیف‌هایی سرشان بی‌کلاه مانده و بابت آنها یک ریال هم پرداخت نشده است.

رئیس کمیته شفافیت و شهر هوشمند با تاکید بر اینکه ردّ جزئیات دیون در دفاتر حسابداری گم می‌شود، گفت: طبعا پیمانکار و مجری قرارداد هم تا زمانی که بابت آن پولی دریافت نکند و از شهرداری طلبکار باشد، کار را آن طور که باید و شاید انجام نخواهد داد.

سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران تصریح کرد: بنابراین وقتی گفته می‌شود عملکرد بودجه محقق شده است، در اصل شورای شهر و شهروندان را فریب می‌دهند؛ زیرا تنها کاری که انجام شده بستن قرارداد روی یک ردیف بودجه است؛ نه پولی داده شده و نه کاری تحویل گرفته شده است.

وی افزود: این در حالی است که بعضا روی ردیف‌های دیگر هم تعهد انجام شده و هم پرداخت صورت گرفته است. بنابراین حسابداری تعهدی عملا حسابداری ایجاد بدهی است؛ دخل و درآمد یک مقدار است ولی شهرداری تعهد ایجاد می‌کند، قرارداد منعقد می‌کند و براساس آن در دفاتر مالی هزینه‌کرد ثبت می‌کند. بنابراین بیش از دخل، خرج می‌شود و درآمد و هزینه باهم مطابقت نخواهند داشت.

اعضای شورای شهر تهران شهرداری را ملزم به استفاده از نتایج مطالعات ترافیک قبل از صدور پروانه برای ساختمان‌های بزرگ مقیاس کردند.
بهاره آروین در دویست و چهلمین جلسه علنی شورای شهر تهران و در جریان بررسی طرح «الزام شهرداری تهران به استفاده از نتایج مطالعات ترافیک قبل از صدور پروانه برای ساختمان‌های بزرگ مقیاس (ساختمان‌های گروه ج و د)» گفت: این طرح اینطور نیست که صرفا شامل مطالعات نمایشی شود و در عمل فرایند صدور پروانه را طولانی‌تر کند. ضمن اینکه اجرای آن باعث ایجاد گلوگاه فساد نخواهد شد؛چراکه طرح دارای دو ویژگی است.
عضو شورای شهر تهران با اشاره به نخستین ویژگی طرح یادشده اظهار داشت: مطالعات مدّنظر طرح اینگونه نیست که صرفا انجام شود و بعد هر شرکت مهندس مشاوری بتواند بدون در نظر گرفتن آنها فساد ایجاد کند. چراکه در طرح تشکیل یک کمیته دیده شده است.
وی افزود: همچنین از آنجا که قرار است مطالعات در وبسایت شفاف هم بارگذاری شوند، انجمن‌ها نیز آنها را خواهند دید. در چنین شرایطی کدام شرکت مهندس مشاوری طرحی تهیه می‌کند که برخلاف اصول حرفه ای چیزی را تایید کند؟

متن تذکر بهاره آروین به شهردار تهران در دویست و سی و هشتمین صحن علنی شورای شهر:

به شهردار تهران در خصوص منعکس نشدن ۸۵ درصد از درآمد و هزینه شرکت برج میلاد در سند بودجه شهرداری تهران و واحدهای تابعه تذکر می‌دهم. این عدم انعکاس بدین معناست که ۸۵ درصد از درآمد و هزینه شرکت برج میلاد نه ردی در بودجه شهرداری تهران دارد و نه ردی در بودجه شرکتی این شرکت.
طبق تفاهم‌نامه‌ای که هر سال بین شهرداری تهران و شرکت برج میلاد منعقد می‌گردد بهره‌برداری از برج میلاد در اختیار این شرکت قرار می‌گیرد. بر اساس این تفاهم‌نامه که به تفاهم‌نامه ۸۵-۱۵ معروف است ۱۵ درصد از درآمدهای کسب شده که در سال گذشته مبلغی در حدود ۱۵میلیارد بوده است، صرف هزینه‌های تشکیلاتی شرکت برج میلاد شده و ۸۵ درصد از آن به شهرداری تهران تعلق می‌گیرد که باید پس از واریز به خزانه، به صورت صد درصد تخصیص به شرکت برج میلاد بازگشت داده شود تا به طرفیت از شهرداری صرف هزینه‌های نگهداشت برج میلاد شود.
به بهانه زمان‌بر بودن واریز درآمد محقق شده به حساب خزانه و سپس تخصیص صد درصد آن به شرکت، شهرداری تهران در این تفاهم‌نامه به شرکت برج میلاد اجازه می‌دهد این واحد راسا به محض تحقق درآمدها، آن را هزینه کند و پس از انجام هزینه در انتهای هر سال مالی، اسناد را جهت تایید به معاونت مالی ارسال کند.
بر مبنای همین گردش کار مالی موضوع این تفاهم‌نامه است که ۸۵ درصد از درآمد و هزینه شرکت برج میلاد سالانه به شکلی کاملا غیرشفاف، در قالب حساب‌های فی‌مابین شهرداری تهران و شرکت برج میلاد تسویه می‌شود.
شرکت برج میلاد به بهانه اینکه با ثبت این ۸۵ درصد از درآمد و هزینه در حساب‌های خود، باید بیمه و مالیات قابل توجهی بپردازد، از ثبت اطلاعات ۸۵ درصد از درآمد و هزینه خود در دفاتر خود خودداری می‌کند. به همین دلیل این اعداد و ارقام علی رغم اینکه هرساله محقق و هزینه می‌شود اما نه در ترازنامه شهرداری و نه در ترازنامه شرکت نامبرده دیده نمی‌شود و این مصداق عینی پنهان‌کاری است.
عدم ثبت و انعکاس همین ۸۵ درصد از درآمد و هزینه در بودجه شهرداری تهران و واحدهای تابعه است که مانع اصلی اتصال شرکت برج میلاد به سامانه‌های ثبت عملکرد مالی در شهرداری تهران یعنی سامانه‌های جامع مالی و معاملات است چراکه اتصال این شرکت به این دو سامانه، مستلزم شفاف شدن این گردش کار غیرشفاف در مورد ۸۵ درصد از درآمدهای این شرکت است.
کمیته شفافیت و شهر هوشمند در دو سال گذشته، جلسات متعددی را جهت شفافیت بخشی به این فرآیندهای غیرشفاف از طریق اتصال کامل شرکت برج میلاد به سامانه‌های ثبت عملکرد مالی در شهرداری تهران و غیرفعال کردن سامانه‌های موازی ثبت عملکرد مالی در این شرکت تشکیل داده اما همچنان در هر جلسه مجددا همان دلایل تکراری روز نخست اظهار می‌شود و پیشرفتی در حل این مسئله حاصل نشده است.

رییس کمیته شفافیت و شهر هوشمند شورای شهر تهران با اشاره به اینکه دانشگاهیان هنوز به تحلیل داده‌های وبسایت شفاف حساس نشده‌اند، تاکید کرد: باید این قشر از جامعه را ترغیب کنیم تا در قالب پایان‌نامه‌های خود به تحلیل این داده‌ها بپردازند؛ چراکه این اقدام به حوزه سیاستگذاری و اجرا کمک شایان توجهی خواهد کرد.
بهاره آروین در آیین اختتامیه مسابقه «تهران به روایت شفاف» با اشاره به اینکه کمیته شفافیت و شهر هوشمند شورای شهر تهران پس از دو سال و نیم تلاش، به اتخاذ تدابیری برای تثبیت اقدامات خود در حوزه شفافیت‌بخشی اندیشید، اظهار داشت: یکی از پیشنهادها در جهت تثبیت و پایدارسازی شفافیت این بود که در این زمینه رویدادی سالانه داشته باشیم و شهرهای کوچک و بزرگ را به شرکت در این رویداد دعوت کنیم.
وی با بیان اینکه در این مدت برخی شهرداری‌های کوچک بعضا در یک حوزه مشخص از شفافیت اقدامات بزرگی انجام دادند که شاید شهرداری تهران هنوز به آن نپرداخته باشد، گفت: در طول این سه سال وبسایت شفاف برای بسیاری از نهادهای حاکمیتی الگو قرار گرفته و باعث راه‌اندازی سامانه‌های شفافیت در آنها شد.
آروین افزود: این روند باید یک پایش مداوم سالانه را در برگیرد تا از یک سو سازمان‌ها و نهادهای پیشرو که داده‌های سیستماتیک‌تر و مهم‌تری را منتشر می‌کنند، مورد تشویق قرار گیرند و اقداماتشان اطلاع‌رسانی شود و از سوی دیگر برخی حوزه‌های فسادزای کشور که اقدامات شفافیت‌بخش به دلایل مختلف در آنها آغاز نشده از سوی مردم و رسانه‌ها مورد سوال قرار گیرند. یکی از این حوزه‌ها در کشور، حوزه املاک بوده که در شهرداری تهران هم تاکنون در مقابل اقدامات شفافیت‌بخش مقاومت نشان داده است. این حوزه اساسا در کشور حوزه پرفسادی است.
وی تاکید کرد: حوزه بهداشت و سلامت نیز مثال دیگری در همین زمینه است و همانطور که مشاهده می‌شود، در شرایط کرونایی هم فرایندهای غیرشفاف آن باعث هدررفت بودجه کشور می‌شود.