حالا که فکرش را می‌کنم...
خودنگاری‌های بهاره آروین

صدوبیستمین جلسه کمیته شفافیت و شهر هوشمند ۹ دی ماه به ریاست بهاره آروین و با حضور محمدرضا زارعلی مدیرکل امور مالی و اموال، هوشنگ عمرانی مدیرکل امور مجامع و شورای سازمان‌ها و محمد فرجود مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران به صورت مجازی تشکیل شد.

در این جلسه مقرر شد با توجه به اینکه برخی مناطق تنها به ثبت ابتدایی قرارداد در سامانه جامع معاملات اکتفا کرده و پس از دریافت کد وارد سامانه جامع مالی می‌شوند، معاونت مالی و اقتصاد شهری با ارسال بخشنامه‌ای به ذیحساب‌های مناطق اعلام کند که هرگونه پرداخت بر مبنای قراردادها باید منوط به انجام کلیه مراحل ثبت قرارداد در سامانه جامع معاملات باشد.

همچنین مقرر شد ثبت قرارداد جدید در سامانه کنترل پروژه ناممکن شود و ثبت هرگونه قرارداد مناطق و واحدهای تابعه در این سامانه صرفا با فراخوانی کد قرارداد از سامانه معاملات امکانپذیر باشد.

در این جلسه توافق شد معاونت مالی و اقتصاد شهری با ارسال بخشنامه به کلیه ذیحساب‌های مناطق و واحدهای تابعه شهرداری اعلام کند که ثبت هر نوع هزینه برای قراردادهایی که از سامانه جامع معاملات کد قرارداد دریافت نکرده‌اند، غیرقانونی است.

به‌علاوه اداره کل مجامع موظف شد با برگزاری جلسات هفتگی نسبت به بررسی و رفع ایرادات واحدهای تابعه درخصوص سامانه جامع معاملات اقدام کند.

اداره کل حقوقی نیز موظف شد با پیگیری اصلاح ایرادات اطلاعات قراردادهای منتشرشده روی وبسایت شفاف و ثبت قراردادهای متوسط، گزارش هفتگی رفع ایرادات را به کمیته شفافیت و شهر هوشمند ارسال کند. همچنین این اداره کل موظف شد زمان‌بندی اصلاح ایرادات قراردادهای کلان و ثبت قراردادهای متوسط را به کمیته کند؛ به نحوی که اصلاح و تکمیل اطلاعات حداکثر تا پایان بهمن ماه به اتمام رسیده باشد.

گفتنی است، تبادل نظر درخصوص تعیین گلوگاه برای ثبت قراردادهای واحدهای تابعه در سامانه جامع معاملات نیز از دیگر دستورات این جلسه بود.

عضو شورای شهر تهران با اشاره به گزارش حسابرس رسمی شورا از معاونت فنی و عمران برای سال مالی ۹۳ گفت: متاسفانه تخلف قانونی در برخی بندها محرز است و بهتر است شورا با تصویب گزارش حسابرس درخصوص تخلفات اقدام قانونی کند.

بهاره آروین در دویست و شصت و یکمین جلسه علنی شورای شهر تهران و در جریان بررسی گزارش حسابرس رسمی شورا از معاونت فنی و عمران شهرداری تهران برای سال مالی ۱۳۹۳ گفت: این سوال مطرح است که آیا ما اکنون گزارش حسابرس را تصویب می‌کنیم یا متن ماده واحده‌ای را که آقای فراهانی، رییس کمیته بودجه درخصوص این گزارش ارائه داده و در آن یک سری تکالیف معین کرده‌اند؟

عضو شورای شهر تهران ادامه داد: در گزارش حسابرسی انبوهی از ابهام وجود دارد؛ مثلا در یک جا گفته شده که شهرداری برای زمین واگذارشده مبایعه‌نامه‌ای ارائه نکرده است. حقیقت این است که شهرداری مبایعه‌نامه‌ای نداشته است که ارائه کند. اگر ما این گزارش را تصویب کنیم، می‌توان روی آن اقدام قضایی کرد.

وی افزود: اما اگر گزارش کمیسیون برنامه و بودجه را تصویب کنیم که گفته است به شهرداری وقت دهیم تا درخصوص ابهامات توضیح دهد، مثل این است که موضوع را به تعویق اندازیم و بخواهیم مساله را به شکل حل‌نشده باقی بگذاریم.

آروین تاکید کرد: اگر شهرداری از سال ۹۳ تا کنون توضیحی ارائه نکرده است، فکر نمی‌کنم بعد از این هم توضیحی داشته باشد. درواقع توضیحی وجود ندارد. نه سندی هست و نه صورت وضعیتی. در مورد برخی موضوعات هیچ چیز مشخص نیست و قصور از دوستان شهرداری هم نیست؛ چراکه مربوط به دوره قبلی بوده است و دوستان هرچه جستجو می‌کنند، به نتیجه نمی‌رسند.

عضو شورای شهر تهران از انتشار پیام‌های سامانه ۱۸۸۸ روی وبسایت شفاف خبر داد و گفت: سازمان بازرسی شهرداری تهران با این اقدام ارزشمند گامی پیشروانه درجهت شفافیت شکایات ثبت شده توسط شهروندان برداشته است.

بهاره آروین با اشاره به انتشار داده‌های ۱۸۸۸ یا سامانه نظارت همگانی شهرداری تهران روی وبسایت شفاف گفت: این حرکت گامی پیشروانه و مهم از سوی سازمان بازرسی شهرداری تهران محسوب می‌شود. سازمان‌های نظارتی به این دلیل که با حوزه تخلفات مرتبط هستند و در مورد حفظ حریم شخصی و آبروی افراد ملاحظاتی دارند، معمولا با سطح بالایی از محرمانگی کار می‌کنند و از این جهت متاسفانه هیچ نوع گزارش عمومی از میزان تخلفات انجام‌شده در دستگاه‌های مختلف یا شکایات مردم از آن‌ها ارائه نمی‌شود.

رییس کمیته شفافیت و شهر هوشمند شورای شهر تهران افزود: سازمان بازرسی شهرداری تهران برای اولین بار در کشور گزارشی عمومی از میزان ثبت شکایات، انتقادات و پیشنهادهای شهروندان در سامانه ۱۸۸۸ را در معرض افکار عمومی قرار داده است. بر این اساس شهرداری تهران عملکرد خود را در حوزه نظارت همگانی با شهروندان به اشتراک گذاشته است.

وی با بیان اینکه سازمان بازرسی شهرداری تهران در اِشلی کوچک این گام ارزشمند را برداشته است، عنوان کرد: اگر دیگر سازمان‌های نظارتی از این حرکت الگو گیرند ممکن است تحولی جدی در کشور رخ دهد. به عنوان مثال اگر سازمان بازرسی کشور چنین گام ارزشمندی برداشته و شکایات شهروندان از دستگاه‌های مختلف را به صورت عمومی منتشر کند دستگاه‌ها برای پایین آوردن آمار شکایات مردم با یکدیگر رقابت خواهند کرد؛ ضمن اینکه اگر به جای رسیدگی به شکایات پشت درهای بسته، آن‌ها را به صورت عمومی منتشر کنیم، تحلیل این آمارها نتایج مثبتی به نفع مردم خواهد داشت.

به گفته این عضو شورای شهر پایتخت، پیش از این اطلاعات پیام‌های ۱۸۸۸ به صورت گزارش‌های ادواری در اختیار حوزه‌های معاونتی قرار می‌گرفت و انتشار عمومی آن‌ها با جزئیات اتفاق نیفتاده بود.

شهرداری تهران به‌عنوان یک نهاد عمومی، موظف است برای افزایش عدالت و کاهش نابرابری، یارانه‌ها و تسهیلات مرتبط با حوزه اختیارات و امکانات مدیریت شهری را به اقشار نیازمند ساکن در شهر تهران اعطا کند، اما واقعیت توزیع یارانه‌ها و تسهیلات موجود اعم از یارانه مترو و اتوبوس یا یارانه‌ها و تخفیف‌های ارائه‌شده در اماکن ورزشی و فرهنگی مرتبط با شهرداری نشان می‌دهد که توزیع این تسهیلات و یارانه‌ها هدفمند نیست؛ به‌گونه‌ای که بخش عمده این یارانه‌ها و تسهیلات به‌دست اقشار نیازمند و مورد هدف مانند سالمندان، افراد دارای معلولیت، زنان سرپرست خانوار و ساکنان محله‌های کم‌برخوردار نمی‌رسد.

درحقیقت یارانه‌های شهرداری همانند بسیاری از یارانه‌هایی که در کشور اعطا می‌شود، گروه هدف اصلی را منتفع نمی‌کند. به‌عبارت دیگر، بخشی از این یارانه‌ها به اقشار متمکن می‌رسد، بعضی به اقشار متوسط جامعه و تنها بخشی از آنها به قشر هدف یعنی نیازمندان شهر می‌رسد. این در حالی است که مدیریت شهری باید به چگونگی استفاده از منابع شهر حساس باشد و از هرگونه هدررفت منابع جلوگیری کند.

به‌عنوان مثال همه اماکن ورزشی شهرداری تهران فارغ از اینکه در کدام منطقه قرار گرفته‌اند و با کدام‌یک از اقشار اجتماعی مواجه هستند، برای خدمات خود تخفیف درنظر می گیرند، اما از آنجا که بود و نبود این تخفیف‌ها به حال اقشار برخوردار تفاوتی نمی‌کند، اینگونه هزینه کردن از جیب شهروندان به مثابه هدررفت منابع شهر است؛ ضمن اینکه برخی از اقشار حتی با درنظرگیری تخفیف‌ها هم توانایی پرداخت بهای خدمات را ندارند؛ حال آنکه اگر بهای خدمات برای اقشار برخوردار نزدیک به قیمت واقعی شود، می‌توان به اقشار غیربرخوردار به‌صورت رایگان ارائه خدمت کرد.

همچنین هم‌اکنون شهرداری تهران در ارائه خدمات و تخفیف‌های خود میان شهروندان مشارکت‌جو و شهروندان بی‌تفاوت به مسائل پیرامون خود، هیچ تمایزی قائل نمی‌شود؛ برای مثال شهرداری تهران در ارائه تسهیلات و یارانه‌های حمل‌ونقل عمومی در مترو و اتوبوس هیچ تمایزی میان شهروندانی که در سرما و گرما به جای استفاده از وسیله نقلیه شخصی به‌خود سختی داده و به‌منظور کاهش ترافیک و آلودگی هوا، از وسیله نقلیه عمومی استفاده می‌کنند و شهروندانی که حتی در آلوده‌ترین روزها نیز اقدام به استفاده غیرضروری از خودروی شخصی می‌کنند، قائل نمی‌شود و هر دو را به یک چشم می‌نگرد.

همچنین است بی‌تفاوتی نسبت به تلاش‌های شهروندان مسئولیت‌پذیری که متعهدانه نسبت به تفکیک زباله خشک و ‌تر در مبدأ اقدام می‌کنند و هیچ پاداش و مشوق ملموسی را از شهرداری تهران دریافت نمی‌کنند.

آشکار است که این بی‌تفاوتی نسبت به مسئولیت‌پذیری و تلاش‌های مشارکت‌جویانه شهروندان تاچه حد در میان‌مدت و بلندمدت برای اداره ثمربخش و کارآمد شهر زیانبار است.

متن تذکر بهاره آروین در صحن علنی شورای شهر تهران:

به شهردار تهران در خصوص عدم احقاق حقوق شهر و شهرداری تهران در پروژه مجتمع تجاری بام‌لند واقع در دریاچه شهدای خلیج فارس تذکر می‌دهم. این پروژه در قالب یک قرارداد BOLT با دوره بهره‌برداری ۲۵ ساله در سال ۹۲ به یک شرکت خصوصی واگذار شده است. در این پروژه حدود ۶ هکتار زمین در حاشیه دریاچه شهدای خلیج فارس و با منظر مشرف به دریاچه در اختیار سرمایه‌گذار قرار گرفته و زمین و پروانه ساخت، آورده شهرداری محسوب می‌شود. میزان اجاره سال اول بهره‌برداری از پروژه احداث شده (سال ۹۶) شامل بهره‌برداری از ۳۷هزار مترمربع بنای احداثی که ۱۷هزار مترمربع آن مازاد بر قرارداد، احداث شده و بخش عمده بهره‌برداری به صورت تجاری است، ماهانه کمتر از ۲۰ میلیون تومان بوده است. این مبلغ ناچیز قرار است طی دوره ۲۵ ساله، به طور ثابت سالانه فقط ۱۵درصد افزایش یابد به‌گونه‌ای که هم‌اکنون در سومین سال بهره‌برداری، اجاره ماهانه پرداختی به شهرداری بابت بهره‌برداری از چندین‌هزار مترمربع فضای تجاری حدود ۲۲ میلیون تومان است! در واقع، در مجموع ۲۵ سال بهره‌برداری، درآمد شهرداری تهران از این مجموعه، معادل حدود ۴۴ میلیارد تومان خواهد بود که آشکار است در مقایسه با میزان درآمدهای حاصل از این مجموعه تا چه حد ناچیز است.

در کاربری و مساحت عرصه و اعیان این پروژه در برآوردهای کارشناسی اولیه و مزایده برگزار شده و قرارداد منعقد شده و در نهایت در پروژه اجرا شده، ابهامات و مغایرت‌های فاحش و غیرقابل اغماض وجود دارد. پروژه در ابتدا با کاربری فرهنگی تعریف شده و لکن هم اکنون یک مجتمع تجاری ساخته شده است. زیربنای پروژه در تعریف اولیه، ۱۴۵۵۰مترمربع و در قرارداد ۱۷۸۸۰مترمربع است. ولی هم اکنون با ۱۰۰ درصد افزایش ساخت، قریب ۳۷۰۰۰مترمربع زیربنا احداث شده است. همه این کارها در حالی انجام شده است که اثر مالی هیچ یک از این تغییرات کاربری و افزایش بنا، نه در زمان برگزاری مزایده و نه پس از اتمام ساخت پروژه، در قرارداد اعمال نشده است.

شهرداری تهران هزاران میلیارد ریال برای ساخت دریاچه شهدای خلیج فارس و نگهداری آن هزینه کرده و با این کار زمین‌های بایر حاشیه بوستان جنگلی چیتگر را از نظر تجاری ارزشمند نموده است. در سال‌های آتی و طی دوره ۲۵ ساله بهره‌برداری از مجتمع تجاری بام‌لند نیز شهرداری تهران هزاران میلیارد ریال پول شهروندان تهران را برای نگهداری دریاچه هزینه خواهد کرد؛ درحالی که تقریبا عایدی از چند ده هزار متر مربع زمین و بنای تجاری احداث شده نصیب شهرداری نمی‌شود.