حالا که فکرش را می‌کنم...
خودنگاری‌های بهاره آروین

سخنان بهاره آروین در میزگرد «زنان و شهر» با حضور پنج عضو شورای شهر تهران:

به نظرم سوال به‌جایی است اگر پرسیده شود اساسا چه ضرورتی دارد در عرصه سیاستگذاری و اجرا، زنان حضور داشته باشند. ما برای اولین‌بار در شورای شهر ۳۰ درصد سهم زنان را از کرسی‌های سیاستگذاری شهری محقق کردیم. می‌توان پرسید که واقعا ضرورت حضور این تعداد زنان در عرصه سیاستگذاری شهری چه بود و چه ثمره‌ای داشت. برای پاسخ به این سوال خوب است به این نکته توجه کنیم که کشور ما در زمینه شاخص‌های برابری جنسیتی در مقایسه با کشورهای همسایه، در برخی شاخص‌ها وضعیت مناسبی دارد مثلا در شاخص‌های باروری و سطح سواد رتبه‌های خوبی داریم ولی در دو شاخص پایین هستیم. یکی از این شاخص‌ها، سهم زنان از تعداد کرسی‌های پارلمان‌ و دیگری سهم زنان از بازار کار است. یعنی علی‌رغم وضعیت نسبتا خوب در شاخص‌های آموزش و بهداشت، وضعیت نامناسب زنان در شاخص‌های مشارکت سیاسی و اقتصادی است که باعث شده رتبه ایران در مجموع در زمینه برابری جنسیتی نامطلوب باشد.

آنچه در انتخابات سال ۹۶ اتفاق افتاد این بود که دوستان و همکاران من ایستادند تا ۳۰ درصد لیست انتخاباتی جناح اصلاح‌طلب زنان باشند. من اینجا می خواهم به لحاظ واقعی، از ضرورت و تاثیر حضور ۶ خانم در شورای اسلامی شهر تهران بگویم. حضور زنان در عرصه سیاستگذاری شهری، شهر را برای همه زیست‌پذیرتر می‌کند. وقتی زنان در عرصه سیاستگذاری حضور ندارند، در نظر هم گرفته نمی‌شوند.

عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه شهرداری نباید در املاکی که نوعیتشان باغ است واحد مسکونی بسازد و آنگاه برای تملک باغات میلیاردها تومان هزینه کند، گفت: شورا نمی‌تواند به یک ملک با این استدلال که متعلق به تعاونی شهرداری است رای غیرباغ دهد؛ چراکه ما نماینده مردم هستیم نه نماینده شهرداری.

بهاره آروین در دویست و شصت و نهمین جلسه علنی شورای شهر تهران و در جریان بررسی پرونده‌های باغات، در موافقت با نظر کمیسیون تخصصی مبنی بر باغ بودن پلاک ثبتی ۵۴۶۲ متری محله جوانمرد قصاب واقع در منطقه ۲۰ گفت: به گفته برخی از اعضا که با نظر کمیسیون مخالف هستند، این پلاک ثبتی متعلق به تعاونی شهرداری بوده و جواز ساخت آن صادر شده است. اما اسناد این موضوع را منعکس نمی کنند؛ ضمن اینکه توجه به چنین مواردی در تشخیص پرونده‌های باغات یک تبعیض آشکار است.

بهاره آروین با بیان اینکه محدودیت صدور مجوز در فضای شهر بیدار ممکن است زمینه فساد و رانت ایجاد کند، اظهار داشت: ضروری است درجهت از بین بردن این زمینه‌ها درخواست‌های رسیده، دلایل تایید یا رد تقاضا و شناسنامه‌های صادرشده را به صورت عمومی منتشر کنیم.
بهاره آروین در دویست و شصت و هفتمین جلسه علنی شورای شهر تهران با اشاره به بند (ج) ماده یک «لایحه برنامه تحقق شهر بیدار در تهران» گفت: در بند (ج) که مربوط به فعالیت‌های مجاز شهر بیدار است، تنها خرده‌فروشی‌ها، صنایع دستی و دستفروشی‌های مجوزدار اجازه فعالیت گرفته‌اند و به نظر می‌رسد تنها به اصناف و مشاغل سیار مجوز داده‌ایم. این در حالی است که فرض ما این بود که محدودیت فعالیت در شب برای اصناف برداشته شود و اصناف خود در این مورد تصمیم بگیرند.
وی افزود: هیچ ضرورتی ندارد ما تعیین کنیم که چه اصنافی مجوز فعالیت در محدوده شهر بیدار را داشته باشند؛ چراکه این برنامه سرزندگی و امنیت را برای شهر به ارمغان می‌آورد و شب‌مردگی را از بین می‌برد. بنابراین پیشنهاد می‌کنم کلیه کسب و کارها، مراکز خدماتی و اصناف واقع در فضای شهر بیدار در زمره فعالیت‌های مجاز قرار گیرند.
این پیشنهاد با ۸ رای موافق تصویب نشد.
آروین در ادامه بررسی این لایحه پیشنهاد دیگری درخصوص مورد سوم بند (ج) در ماده ۲ مطرح کرد و اظهار داشت: از آنجا که در بند (ج) ماده یک مقرر شده است تنها به برخی از فعالیت‌ها مجوز دهیم، ضروری است درجهت از بین بردن زمینه‌های احتمالی فساد و جلوگیری از رانت، درخواست‌های رسیده، دلایل تایید یا رد تقاضا و شناسنامه‌های صادرشده را برای عموم منتشر کنیم. بنابراین پیشنهاد می‌کنم این موضوع را به انتهای بند سوم قسمت (ج) ماده ۲ اضافه کنیم
این پیشنهاد با ۱۲ موافق به تصویب رسید.
این عضو شورای شهر تهران در ادامه پیشنهاد حذف تبصره یکم بند (ج) ماده ۲ را مطرح کرد و گفت: این تبصره می‌گوید سطح اجرایی با رعایت مقررات و ضوابط می‌تواند از طریق شراکت با بخش خصوصی و برگزاری مزایده عمومی‌ و انتخاب پیمانکار برای بهره‌برداری از فضا اقدام کند.
آروین افزود: شهر بیدار معمولا در معابر شهر اجرا می‌شود و به نظر می‌رسد اینکه این فضا را مانند روزبازارها به مزایده بگذاریم درست نیست. بنابراین پیشنهاد می‌کنم این تبصره حذف شود.

عضو شورای شهر تهران با دو فوریت واگذاری املاک شهرداری تهران مخالفت کرد و گفت: وقتی این لایحه در دوفوریت ارائه می‌شود این شائبه به وجود می‌آید که نمی‌خواهند شورا به دقت آن را بررسی کند.
بهاره آروین در دویست و شصت و ششمین جلسه شورای شهر تهران در مخالفت با دو فوریت لایحه «مجوز به شهرداری جهت واگذاری و فروش ده فقره از املاک شهرداری تهران» گفت: تصویب دو فوریتی این لایحه نه به صلاح شوراست و نه حتی برای بخش عمده‌ای از آن ضرورتی وجود دارد.
عضو شورای شهر تهران تاکید کرد: به صلاح شورا نیست؛ چون اینکه ما بدون بررسی کامل و در ده دقیقه برای دو هزار و ۵۷۰ میلیارد تومان از املاک شهرداری تهران تصمیم‌گیری کنیم، در مقابل افکار عمومی و رسانه‌ها قابل توجیه نیست. دوستان می‌توانستند اجازه واگذاری این املاک را خیلی وقت پیش بگیرند و هر زمان آن را به مرحله کارسازی رساندند بفروشند. نیازی نبود این موضوع در قالب دوفوریت قرار بگیرد؛ چراکه در چنین شرایطی این شائبه به وجود می‌آید که نمی‌خواهند شورا با دقت به موضوع ورود کند.
وی افزود: از سوی دیگر بررسی و تصویب دوفوریتی برای بخش عمده‌ای از لایحه ضرورتی ندارد؛ چراکه ما در تبصره ۹ بودجه به شهرداری تهران اجازه داده‌ایم املاک را تا سقف ۱۳۵ میلیارد تومان بفروشد. درواقع ما اختیاری را که طبق قانون شوراها داریم تا سقف مشخصی به شهرداری تفویض کرده‌ایم؛ ضمن اینکه همین یک ماه پیش در بسته محرک اقتصادی به دلیل تورم این سقف را دو برابر کرده و به ۲۷۰ میلیارد تومان رساندیم.

یادداشت بهاره آروین در سرمقاله روزنامه همشهری

پرسش این است: شورای شهر در مواجهه با فساد ریشه‌دار در شهرداری تهران چه کرده و با چه مشکلات و موانعی مواجه بوده است؟

در سالیان گذشته فساد به یک جزء جدایی‌ناپذیر از فرایندهای کاری شهرداری تهران بدل شده بود و این ویژگی نخستین مشکلی بود که شورای پنجم در مقابله با فساد با آن مواجه شد. در آن زمان وضعیت به گونه‌ای بود که هم پتانسیل‌های فسادزا در فرایندهای گوناگون شهرداری متعدد بود و هم براساس نظرسنجی‌ها شهروندان در مراجعه به این نهاد فساد زیادی احساس می‌کردند؛ به‌ویژه در فرایند دریافت مجوزهای ساخت‌و‌ساز. گزارش‌هایی که سازمان بازرسی کل کشور در ارتباط با یک دهه از فعالیت مدیریت قبلی شهرداری تهیه کرده بود نیز گویای همین واقعیت بود و موارد متعددی از تخلفات را منعکس می‌کرد.

بنابراین شورای پنجم که یکی از اولویت‌ها و شعار‌های اصلی آن رفع فساد و تحقق شفافیت بود، در آغاز کار خود با سازمانی روبه‌رو بود که فساد در رگ و پی‌اش ریشه دوانده بود. علی‌ای‌حال شورای شهر برخورد سیستماتیک با مقوله فساد را در دستورکار قرار داد و در جایگاه نهاد قاعده‌گذار و سیاست‌گذار درصدد کاهش پتانسیل‌ها و زمینه‌های شکل‌گیری فساد یا به‌عبارتی پیشگیری از فساد برآمد؛ ضمن اینکه در تقسیم کار با نهادهای قضایی، برخورد با متخلفان، مفسدان و موارد تخلف را به قوه قضاییه سپرد. از آن زمان تاکنون شورای پنجم سه راهبرد اصلی را در مسیر رفع فساد و تحقق شفافیت در دستورکار قرار داده است.

اولین و زمینه‌ای‌ترین اقدام شورای شهر تهران در مقابله با فساد تصویب مصوباتی برای قاعده‌مند ساختن رویه‌های سلیقه‌ای در شهرداری بود. یکی از این رویه‌ها در حوزه شهرسازی و صدور مجوزهای ساختمانی، وجود آیین‌نامه‌های متعدد بود که به طور مشخص دو محمل را برای شکل‌گیری امضاهای طلایی با نرخ بالا ایجاد کرده بود. این دو محمل «شورا‌های معماری» و «کمیسیون‌های داخلی» بودند که پتانسیل لازم را برای قانونی کردن تخلفات داشتند اما شورای پنجم با تصویب دو مصوبه حدود اختیارات و وظایف هردو آن‌ها را قاعده‌مند ساخت.

تا پیش از آن، تصمیماتی که شوراهای معماری اتخاذ می‌کردند خلاف اصول طرح تفصیلی و مبتنی بر منافع گروه‌هایی خاص بود و وقتی این شوراها قانونمند شدند تلاش‌ها برای رسمیت‌بخشی به تخلفات به سوی استفاده از کمیسیون‌های داخلی حرکت کرد اما این تلاش‌ها هم با مصوبه شورا درباره حدود و اختیارات کمیسیون‌های داخلی محدود شد.