حالا که فکرش را می‌کنم...
خودنگاری‌های بهاره آروین

یادداشت بهاره آروین در واکنش به نقد سامانه شفافیت در روزنامه شرق:
به تازگی نقدی درخصوص سامانه شفافیت شهرداری تهران در روزنامه شرق (+) منتشر شد که به نکات مهمی اشاره می‌کند و اتفاقا شورای اسلامی شهر تهران در خرداد ۹۷ همسو با انتقاد مطرح‌شده و همزمان با طراحی مصوبه «الزام شهرداری تهران به انجام الکترونیکی و انتشار عمومی اطلاعات معاملات» به این نکات توجه نموده است.
در این نقد اشاره شده که صِرف انتشار عنوان، موضوع، مبلغ و اطلاعات طرف قرارداد‌ها در وبسایت شفاف بیش از آنکه موجب شفافیت شود، اسباب ابهام و شبهه را فراهم می‌آورد. همچنین تاکید شده است که اطلاعاتی همچون مدت قرارداد، شرح خدمات، تضمین‌های قراردادی، نیروی انسانی قرارداد، تجهیزات و امکانات موردنیاز، شیوه پرداخت، کسور قانونی مانند بیمه و مالیات و نظایر آن است که می‌تواند سلامت یا عدم سلامت یک قرارداد را نشان دهد و انتشار چنین اطلاعاتی برای تحقق واقعی شفافیت ضروری است.
در پاسخ باید گفت توجه به چنین نکته‌ای درست است و برای تحقق واقعی شفافیت باید اقلام اطلاعاتی متعددی از هر معامله منتشر شود اما چنین نقدی به سامانه شفافیت وارد نیست؛ چراکه کلیه ضروریات مورد اشاره علاوه بر اینکه در مصوبه شورای شهر لحاظ شده، هم‌اکنون روی وبسایت شفاف یا همان سامانه شفافیت نیز موجود است اما ممکن است به دلیل نحوه نمایش اطلاعات از چشم برخی پنهان مانده باشد.
اگر به وبسایت شفاف نگاه کنید، در قسمت اطلاعات منتشرشده از قراردادهای شهرداری تهران آخرین ستون تحت عنوان «جزئیات بیشتر» حالتی کشویی دارد که در صورت لمس آن، اطلاعات کاملی درخصوص هر قرارداد نمایش داده می‌شود؛ اما افراد معمولا به آن ستون توجه نمی‌کنند.
اگر روی این گزینه کلیک کنید، ردیفی تحت عنوان «فایل‌های قرارداد» مشاهده می‌کنید که پیوست‌های قرارداد را دردسترس گذاشته است. در این قسمت متن قرارداد، شرح خدمات، پیوست‌های فنی، شرایط عمومی پیمان، شرایط خصوصی پیمان و صورتجلسه کمیسیون معاملات ضمیمه شده است.
در میان فایل‌های قرارداد، صورتجلسه کمیسیون معاملات از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چراکه حاوی اطلاعات مهمی نظیر شرکت‌کنندگان مناقصه یا مزایده، حاضران در جلسه، قیمت‌های پیشنهادی، قیمت برنده، امضاکنندگان قرارداد و امضاکنندگان صورتجلسه است که تحلیل خوبی درخصوص سلامت یا عدم سلامت قرارداد به دست می‌دهد.
یکی دیگر از اطلاعات حائز اهمیت، آگهی معاملات است که شهرداری را ملزم کردیم تصویر آن را روی وبسایت شفاف منتشر کند. اهمیت این آیتم بدان جهت است که بعضا آگهی‌ها در نشریات دست چندم منتشر می‌شوند تا کسی از آن‌ها مطلع نشود و مناقصه یا مزایده تنها با یک شرکت‌کننده انجام شود.

چهارشنبه ۹۸/۱۰/۰۴، در اولین همایش «قائم‌مقامان ذی‌حساب، نظارت و ارتقای انضباط مالی» ارائه‌ای درباره نقش قائم‌مقامان ذی‌حساب در تحقق شفافیت و نظارت همگانی در شهرداری تهران داشتم:

🔶 تحقق شفافیت، از آغاز، اولویت شورای پنجم بوده است. هدف اول از پیگیری شفافیت، بازسازی سرمایه اجتماعی شهرداری تهران و بازگرداندن اعتماد شهروندان به شهرداری، و هدف دوم، تحقق نظارت همگانی به عنوان شیوه‌ای موثر در کاهش فساد بوده است.
‌
🔶 مهم‌ترین مصوبه‌ شورای شهر پنجم در زمینه شفافیت مالی، «الزام شهرداری تهران به انجام الکترونیکی و اعلان عمومی اطلاعات معاملات شهرداری» است که خرداد ۹۷ به تصویب رسید. این مصوبه، مبنای راه‌اندازی وبسایت شفاف و انتشار عمومی اطلاعات قراردادهای کلان و تمام‌الکترونیکی کردن فرایند آن‌هاست.
‌
🔶 اما تصویب قوانین یک مسئله است و اجرای آن‌ها مسئله‌ای دیگر. برای مثال در شهرداری تهران بسیاری از معاملات، اصولا ثبت سیستمی نمی‌شوند و در نتیجه اطلاعات آن‌ها نیز روی وبسایت شفاف انتشار عمومی پیدا نمی‌کند. مثلا معاملات فاکتوری یا قراردادهای بیمه‌ای به عنوان قرارداد ثبت نمی‌شوند در حالی که معامله هستند.