حالا که فکرش را می‌کنم...
خودنگاری‌های بهاره آروین

بررسی ایده شهرداری تمام شیشه‌ای با حضور بهاره آروین و رحمت الله حافظی

ماده ۷۱ قانون شهرداری‌ها مصوب سال ۱۳۳۴ از ۶۰ سال پیش شهرداری‌ها را مکلف کرده است هر ۶ ماه یک بار گزارشات تفصیلی درآمدها و هزینه‌های خود را به اطلاع مردم برسانند اما این گزارش مفصل طی سال‌های گذشته هیچ‌گاه ارائه نشده است. اما از آنجا که مهمترین ایده شورای پنجم ایجاد شهرداری شیشه‌ای بود از همان ابتدای کار نسبت به تشکیل کمیته شفافیت و شهر هوشمند در این شورا اقدام شد. 

برنامه «انجمن پنجم» در قالب میزگردی تخصصی با حضور بهاره آروین، رئیس کمیته شفافیت و شهر هوشمند شورای شهر تهران و رحمت‌الله حافظی، عضو پیشین شورای شهر تهران به بررسی موضوع شفافیت در مدیریت شهری پرداخته که ماحصل این گفتگوی تخصصی و چالشی را در ادامه می‌خوانید. گفت‌وگویی که در آن مطالبه‌گری و پیوند نزدیک مردم با شفافیت به عنوان پایه و اساس تداوم شفافیت بیان شد.

 خانم دکتر آروین قریب به چهار سال است که شما برای تحقق شفافیت در شورا و شهرداری تهران تلاش می‌کنید. لطفا از دستاوردهایتان در این زمینه بگویید.

ما در سه سال گذشته به کمک همکارانمان در مدیریت شهری تلاش کردیم طرحی را  تحت عنوان شهرداری تمام شیشه‌ای پیش ببریم که برمبنای مهمترین گلوگاه‌های فساد در شهرداری تهران طراحی شده بود. حوزه معاملات و حوزه شهرسازی به‌ویژه بخش صدور مجوزهای شهرسازی دو حوزه بسیار مهم از گلوگاه‌های فساد در شهرداری تهران بود. از این رو شفافیت‌بخشی به حوزه معاملات را با انتشار اطلاعات قراردادهای بالای یک میلیارد تومان در شهرداری تهران شروع کردیم و خوشبختانه امروز به انتشار اطلاعات معاملات  متوسط  یعنی قراردادهای بیش از ۴۵ میلیون تومان رسیده‌ایم.

ابتدا اطلاعات مناقصه‌ها و مزایده‌ها منتشر شد و در آخرین مرحله بخش قراردادهای ملکی را به قراردادهای منتشرشده اضافه کردیم. به تدریج جزئیات قراردادها از آنچه در ابتدا پیش‌بینی می‌کردیم بسیار بیشتر شد و اکنون می‌توانیم ادعا کنیم  و حوزه معاملات شهرداری تهران را تا حد زیادی شفاف ساخته‌ایم. 

در حوزه شهرسازی اطلاعات پروانه‌های صادره از سال ۹۷ به بعد را روی نقشه شهر تهران منتشر کردیم؛ ولی در ادامه هم جزئیات این اطلاعات و هم اطلاعات دیگری در حوزه شهرسازی منتشر شد، ازجمله اطلاعات تغییر کاربری‌ها از سال۹۷، اطلاعات پروانه‌های صادره در بخش برج‌باغ‌ها از سال ۹۲ به بعد و همچنین سابقه طرح تفصیلی.  

در صحن علنی شورای شهر تهران بر ضرورت تداوم انتشار گزارش ماهانه درآمد و هزینه شهرداری در وبسایت شفاف تاکید شد.
بهاره آروین در سیصدوهفتمین جلسه علنی شورای شهر تهران و پس از گزارش درآمد و هزینه شهرداری تهران طی دوماهه فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۰ که از سوی خزانه‌دار شورا ارائه می‌شد گفت: در حال حاضر درآمد و هزینه ماهانه شهرداری از سال ۹۷ تا ۹۹ به صورت برخط و سیستماتیک از سامانه مالی فراخوانی و روی وبسایت شفاف بارگذاری می‌شود.
عضو شورای شهر تهران ادامه داد: متاسفانه اخیرا برخی در شهرداری تهران شبهه کرده‌اند که ضرورتی ندارد این اطلاعات روی شفاف بنشیند. استدلالشان هم این است که قانون گفته به شورای شهر گزارش داده شود نه به مردم. حتی برخی خواستار آن شده‌اند که گزارش‌های قبلی نیز از روی شفاف برداشته شود.
وی ضمن اظهار مخالفت با این شبهه اظهار داشت: اینکه قانون گفته گزارش درآمد و هزینه شهرداری باید ماهانه به شورا بیاید به این دلیل است که مردم هم از آن مطلع شوند. اگر نیاز باشد می‌توان از اعضای شورای شهر تهران هم در این خصوص رای‌گیری کرد تا این شبهه برطرف شود.
آروین افزود: چه اشکالی دارد این فایل‌های پی‌دی اف که در صحن ارائه می‌شود، با جزئیات بیشتر و به‌صورت داشبورد از سامانه‌ها روی وبسایت شفاف هم فراخوانی شود؟ درخواستم این است که در صحن تصریحی شود بر اینکه از نظر شورای پنجم ارائه گزارش درآمد و هزینه شهرداری در صحن یعنی ارائه آن روی وبسایت شفاف و بنابراین گزارش‌های مربوط به سال ۱۴۰۰ نیر روی وبسایت منتشر شود.

در این چهارسال هربار به ثمربخشی تلاش‌هایم و میزان توانایی‌ها و مهارت‌هایم برای پیشبرد پروژه شفافیت شک کرده‌ام، هربار که فکر کردم آیا کس دیگری بود که مناسب‌تر بود چهار سال پیش به جای من در لیست امید قرار گیرد و پروژه شفافیت و طرح شهرداری تمام شیشه‌ای را پیش ببرد، یک نام بیش از همه جلوی چشمم بود که پاسخ هر دو سوال را مثبت کند: زهرا بهروزآذر؛

با زهرا بهروزآذر اولین‌بار چهار سال پیش به عنوان یکی از کاندیداهای انتخابات شورای شهر آشنا شدم که به مرحله پایانی برای قرار گرفتن در لیست امید هم راه پیدا کرد اما در لیست نهایی قرار نگرفت و چقدر من در این چهارسال بابت نبودش در شورای شهر حسرت و دریغ خوردم. هرچند با قرار گرفتن‌اش در جایگاه رئیس مرکز رصد سازمان فناوری اطلاعات شهرداری تهران، نقش مهمی در راه‌اندازی و تثبیت وبسایت شفاف شهرداری تهران ایفا کرد. در آن ماه‌های ابتدایی که انواع و اقسام مخالفت‌ها و سنگ‌اندازی‌های به ظاهر فنی برای عدم انتشار داده‌ها روی وبسایت شفاف انجام می‌شد، زهرا بود که هربار سعی می‌کرد با رفع همه آن گیر و نقص‌های فنی، بهانه‌ها را از دست مخالفان بگیرد و داده‌ها را آماده انتشار کند.

حالا بعد از چهارسال، زهرا در همان جایگاهی قرار گفت که چهارسال پیش هم به همان اندازه شایسته قرار گرفتن در آن بود: در لیست جمهور، لیست اصطلاح‌طلبان برای انتخابات شورای شهر تهران؛ خیالم حالا از همه این چهار سال راحت‌تر است، مطمئنم اگر شهروندان بار دیگر پای صندوق‌ها بیایند و به سیاست‌گذاری‌های اصلاح‌طلبانه مدیریت شهری در چهار سال گذشته رای اعتماد دهند، زهرا بهروزآذر خیلی ماهرانه‌تر و پرقدرت‌تر تحقق شفافیت و طرح شهرداری تمام شیشه‌ای را پی‌ می‌گیرد، آدمی پرانرژی و خستگی‌ناپذیر، با مهارت‌های بالای کار تیمی که متعهد و خالصانه و بی‌چشم‌داشت تنها در جهت بهبود کیفیت زندگی شهروندان، آن‌چه در توان دارد را انجام می‌دهد.

عضو شورای شهر تهران از انتشار حواله‌های شهرداری تهران در وبسایت شفاف خبر داد.
بهاره آروین در گفتگو با خبرنگار ایسنا با اعلام این خبر که اطلاعات حواله‌های شهرداری تهران (از نیمه دوم سال ۹۶ به بعد) روی وبسایت شفاف قرار گرفته است، اظهار داشت: این اقدام درراستای مصوبه «الزام شهرداری تهران به انجام الکترونیکی و اعلان عمومی معاملات» انجام شد؛ چراکه حواله در تهاتر بدهی‌ها و مطالبات شهرداری به کار می‌رود و تهاتر یکی از انواع معاملات به حساب می‌آید.
رییس کمیته شفافیت و شهر هوشمند شورای شهر تهران ادامه داد: اطلاعات منتشرشده شامل مبداء صدور حواله، واحد اجرایی مقصد، سال مالی ایجاد حواله، شماره و تاریخ و نوع حواله، نام و کد یا شناسه ملی تحویل‌گیرنده، مبلغ، تاریخ کارسازی حواله، نام کارگزار و نظایر آن است.
وی با بیان اینکه به‌روزرسانی اطلاعات حواله‌ها در وبسایت شفاف به صورت برخط انجام می‌شود، گفت: این اطلاعات از یکی از زیرسیستم‌های سامانه جامع مالی به صورت سیستمی به وبسایت شفاف منتقل می‌شود و بنابراین قابل دستکاری نیست.
عضو شورای شهر تهران افزود: بخشی از منابع و مصارف شهرداری غیرنقد است و گاهی پرداخت مطالبات پیمانکاران و بستانکاران به صورت غیرنقد انجام می‌شود. از این رو شورای شهر تهران در سال ۹۷ دستورالعمل اجرایی مدیریت منابع و مصارف غیرنقد را به تصویب رساند. در این دستورالعمل تخصیص منابع غیرنقد به چند روش دیده شده است که شامل تهاتر با ملک، تهاتر با قدرالسهم پروژه‌های مشارکتی و تهاتر با عوارض ساختمانی (شامل کارسازی برای ذی‌نفع واحد و کارسازی از طریق شرکت کارگزار) است.
وی در توضیح اصطلاحات یادشده گفت: کارسازی عبارت از تادیه یا ادای تعهدات و بدهی‌های شهرداری نسبت به پیمانکاران و بستانکاران بدون تبادل وجه نقد است. تهاتر معمولا از طریق صدور حواله انجام می‌شود و به حواله‌هایی که در تهاتر با عوارض ساختمانی کارسازی می‌شوند، هولوگرام هم می‌گویند. هولوگرام (یا حواله عوارض ساختمانی) دراصل برگه‌ای است که جواز عوارض ساختمانی مثل تراکم و تغییر کاربری محسوب می‌شود.
آروین با بیان اینکه کارسازی گاهی درون‌منطقه‌ای است و گاهی برون‌منطقه‌ای، خاطرنشان کرد: گاهی کارسازی مطالبات ذی‌نفع یا پیمانکار درون یک منطقه انجام می‌گیرد. به عنوان مثال پیمانکار برای یک منطقه شهرداری پروژه‌ای را اجرا کرده و شهرداری ملک یا هولوگرامی در همان منطقه را با مطالبات او تهاتر می‌کند؛ به این نوع از تهاتر، کارسازی درون‌منطقه‌ای گفته می‌شود.
رییس کمیته شفافیت و شهر هوشمند شورای شهر تهران ادامه داد: اما گاهی کارسازی مطالبات ذی‌نفع یا پیمانکار از طریق تهاتر با ملک یا هولوگرام در منطقه‌ای دیگر انجام می‌شود. به این نوع تهاتر، کارسازی برون‌منطقه‌ای می‌گویند که باعث می‌شود مبداء صدور حواله از واحد اجرایی مقصد آن متمایز شود.

یادداشت بهاره آروین در روزنامه اعتماد

بیشتر بخوانید