حالا که فکرش را می‌کنم...
خودنگاری‌های بهاره آروین

عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه واگذاری املاک شهرداری به اشخاص حقوقی باید بر مبنای قاعده و اصولی صورت گیرد گفت: اگر برای این کار آیین‌نامه‌ای تصویب نکنیم معلوم نیست در سال‌های بعد املاک شهر چگونه و در چه فرآیندی واگذار خواهند شد.
بهاره آروین در سیصدوششمین جلسه علنی شورای شهر تهران و در مخالفت با کلیات لایحه «تعیین تکلیف املاک و اموال غیرمنقول واگذارشده شهرداری به اشخاص حقیقی و حقوقی» گفت: البته من چندان امید ندارم دوستان با استدلال‌هایی که ارائه خواهم کرد قانع شوند اما اظهاراتم را برای ثبت در تاریخ ارائه می‌کنم.
عضو شورای شهر تهران در ادامه گفت: پیش از دوره پنجم شورای شهر تهران تعداد زیادی از املاک شهرداری بدون مجوز و به صورت غیرقانونی واگذار شده‌اند و ما باید به این تخلفات رسیدگی می‌کردیم و املاک شهر را بازپس می‌گرفتیم. تا آنجا که توان داشتیم در این زمینه پیگیری انجام داده‌ایم و واگذاری‌های غیرقانونی را بازپس گرفتیم و اکنون در این لایحه می‌خواهیم به حدود ۱۷۰ ملک مجوز واگذاری دهیم. این در حالی است که متاسفانه در این لایحه قاعده‌ای برای واگذاری این املاک نداریم.
وی ضمن طرح این سوال که این اقدام در ماه آخر چه دستاوردی برای شورا، شهرداری و شهروندان دارد، تاکید کرد: واگذاری املاک به سایر نهادها باید در تعامل موثر با آنها و معطوف به نفع شهر و شهروندان اتفاق بیفتد.

آروین افزود: وقتی طی چهار سال به ندرت به واگذاری املاک مجوز داده‌ایم، چه ضرورتی دارد در ماه آخر شورای پنجم ۱۷۰ ملک را به صورت یک‌جا و بدون هیچ اصل و قاعده‌ای واگذار کنیم؟
عضو شورای شهر تهران درخصوص واگذاری املاک مشمول بند ۶ ماده ۵۵ ادامه داد: متاسفانه در گزارش فعلی کمیسیون مشترک، اینکه براساس چه اصولی به واگذاری برخی از این املاک مجوز می‌دهیم و بر چه اساس به واگذاری برخی از آن‌ها مجوز نمی‌دهیم مشخص نیست. اما حداقل برای واگذاری‌های بعد از این، لازم است آیین‌نامه‌ای شفاف داشته باشیم.

عضو شورای شهر تهران با اشاره به اینکه هرجا فساد و تخلف در داخل ستاد شهرداری غیرقابل انجام شود راه‌درروهایی تحت عنوان واحدهای تابعه نسبت به انجام آن اقدام می‌کنند، اظهار داشت: با توجه به مقاومت‌های بسیاری که وجود دارد ما نتوانستیم شفافیت را به طور کامل در این واحدها محقق سازیم و این مسئولیتی بزرگ و مهم برای شورای ششم است.

بهاره آروین شب گذشته با حضور در برنامه زنده تهران ۲۰ که از شبکه پنج سیما پخش می‌شد ضمن توضیح اقداماتی که در شورای پنجم در زمینه شفافیت انجام شده است، گفت: پیش از اینکه اقدامات شفافیت‌بخش آغاز شود با ترس زیادی از سوی مدیران ذی‌ربط مواجه بودیم. مثلا زمانی که تصمیم گرفتیم بودجه شهرداری را شفاف و قابل تحلیل سازیم، مدیران مربوطه می‌گفتند همین که پیش از این فایل pdf بودجه را منتشر می‌کردیم عده‌ای با برنامه‌های فتوشاپی اقدام به حاشیه‌سازی می‌کردند و کاری از دست ما برنمی‌آمد. اگر فایل اکسل بودجه را منتشر کنیم و حاشیه‌ها بیشتر شود چه باید کرد؟
عضو شورای شهر تهران ادامه داد: اکنون دولت و دستگاه‌های مختلف اغلب سایت شفاف دارند و دیگر آن ترس سابق ریخته است. انتشار قراردادها دیگر در کلیه دستگاه‌های دولتی پی گرفته می‌شود و شکر خدا شهرداری تهران در این زمینه پیشگام بود.
وی با بیان اینکه ما به تحقق شفافیت در شهرداری اکتفا نکردیم و آن را در شورای شهر هم دنبال کردیم، عنوان کرد: عضویت بنده در هیات رئیسه شورای شهر به این دلیل بود که بتوانم شفافیت آرا را محقق کنم. دستگاه رای‌گیری الکترونیکی چهار سال پیش از آن خریداری شده بود اما استفاده نمی‌شد و حتی خدمات پشتیبانی آن منقضی شده بود. ما این دستگاه را به‌روزرسانی کردیم و رای‌گیری الکترونیکی را آغاز کردیم. این باعث شد ثبت و ضبط آرا شفاف شود و همان آرا را روی مانیتور شورا هم نمایش دادیم. پس از آن قرار شد مشروح مذاکرات شورا هم در دسترس عموم قرار گیرد. پیش از آغاز شورای پنجم جلسات صحن در روزهای یکشنبه علنی بود و سه شنبه‌ها رسانه‌ها حق حضور نداشتند. اما در شورای پنجم هیچ جلسه غیرعلنی نداشتیم.
آروین در ادامه با اشاره به اقداماتی که در شهرداری برای مقابله با فساد انجام شد گفت: یکی از حوزه‌های مهمی‌که محمل فساد بود حوزه صدور مجوزهای شهرسازی بود. ما اطلاعات تمام پروانه‌های ساختمانی را که از سال ۹۷ به بعد تشکیل پرونده داده بودند و برای آن‌ها پروانه صادر شده بود منتشر کردیم. همچنین کلیه امضاهای شوراهای معماری را برای هر پروانه ساختمانی روی وبسایت شفاف آوردیم. این اطلاعات از داخل حساب شهروندی تهران من هم قابل دسترسی است. با انتشار این اطلاعات تصمیم‌گیرندگان دیگر به راحتی پای تخلف را امضا نمی‌کنند؛ چون می‌دانند این امضاها در کشو و آرشیو نیست بلکه جلوی چشم میلیون‌ها شهروند است.

مسدودسازی هر راه‌درروی فساد منجر به ایجاد راه‌های دیگر می‌شود

رییس کمیته شفافیت و شهر هوشمند شورای شهر تهران افزود: البته هرگاه راه‌های فساد را ببندید راه‌های دیگر برای آن باز می‌شود. در هر حوزه‌ای که خواستیم شفافیت ایجاد کنیم دیدیم با بستن یک راه، راه‌درروهای دیگری برای فساد باز می‌شود. به همین دلیل من مدعی نیستم که تخلفات در شهرداری به صفر رسیده است اما مدعی هستم که کاهش محسوسی داشته است. نه به این دلیل که خیلی از متخلفان مچ‌گیری کرده باشیم؛ بلکه به این دلیل که شفافیت در مدیران و کارکنان احتیاط ایجاد می‌کند و به این دلیل است که فساد و تخلف کاهش محسوس می‌یابد. اصلی‌ترین کارکرد شفافیت پیشگیری از فساد است نه کشف آن.

عضو شورای شهر تهران با اشاره به فسادی که در دوره‌های گذشته شهرداری تهران شکل گرفته است، گفت: از آنجا که شهرداری تهران به عنوان یک نهاد عمومی‌زیر ذره‌بین بود، سازمان‌ها و واحدهای تابعه، راه‌دررویی بودند که بعضا به عنوان راهکاری برای انجام تخلف و فساد تاسیس شدند.
بهاره آروین با حضور در جلسه‌ای در شبکه اجتماعی کلاب‌هاوس با موضوع «شفافیت و شهرداری شیشه‌ای» اظهار داشت: شاید یکی از مهم‌ترین دلایل موفقیت ایده شفافیت در دوره پنجم مدیریت شهری، اجماعی بود که بر سر رویکرد شفافیت و مصادیق آن در میان اعضای شورا و بعد عالی‌ترین مقامات شهرداری تهران وجود داشت. خوشبختانه هر سه شهردار منتخب شورای شهر پنجم با ایده شفافیت همدل بودند. ممکن است افراد با وجود همدلی که به شفافیت نشان می‌دهند چندان پیگیر آن نباشند اما شفافیت بحثی است که کسی نمی‌تواند به صورت عیان با آن مخالفت کند.
عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه یکی دیگر از دلایل این موفقیت نسبی تمرکز روی موضوع شفافیت بود، گفت: نماینده مردم در نهادهای انتخابی قدرت زیادی دارد تا روی یک موضوع تمرکز کند و خواسته‌اش از مدیر اجرایی همان یک چیز باشد. شفافیت خواسته ما از شهردار تهران بود.
وی افزود: اینکه جریان اصلاح‌طلبی در ابتدای دوره، شعار شفافیت را داده بود هم در تحقق این ایده تاثیرگذار بود. بنابراین باید شعارها را جدی گرفت؛ چراکه بدنه نخبگی هر جریان شعارها را پیگیری می‌کند و این شوخی‌بردار نیست. باید از نمایندگان خود وعده سنجش‌پذیر بخواهیم و پیگیر آن‌ها باشیم.

نهادهای انتخابی، بهترین گزینه برای خنثی‌سازی اقدامات گروه‌هایی که در عدم شفافیت ذی‌نفع هستند

آروین در بخش بعدی سخنان خود درخصوص مقاومت‌ها و چالش‌هایی که در مسیر شفافیت وجود داشت، بیان کرد: عمده‌ترین مساله‌ای که در مسیر شفافیت داشتیم هراس بروکراتیک بود که برخی معتقد بودند اگر اطلاعات را روی وبسایت شفاف منتشر کنیم سازمان‌های نظارتی به ما اعتراض خواهند کرد. مثلا در حوزه املاک که هنوز شفاف نشده یکی از استدلال‌ها این بود که با انتشار اطلاعات، املاک شهرداری تهران دیگر قابل مدیریت نخواهند بود و طلبکاران املاک شهرداری را تصاحب خواهند کرد. این یک مانع فردی نیست؛ بلکه مانعی سیستماتیک است. خوشبختانه با اقداماتی که شهرداری تهران در مسیر شفافیت انجام داد، اکنون دیگر آن ترس بوروکراتیک در سازمان‌های دیگر ریخته است.

بالاخره پس از ماه‌ها تلاش و پیگیری، مدتی است که اطلاعات معاملات ملکی بر روی نسخه تستی وبسایت شفاف بارگذاری شده و به زودی روی نسخه اصلی وبسایت شفاف منتشر خواهد شد. به همین بهانه گفتگویی با خبرگزاری ایسنا داشتم که مشروح آن در ادامه آمده است.

رییس کمیته شفافیت شورای شهر تهران با اشاره به اینکه پس از سه سال تلاش کمیته شفافیت شورای شهر، بالاخره اطلاعات معاملات ملکی شهرداری تهران به زودی روی وبسایت شفاف منتشر می‌شود، گفت: این اولین نوری است که بر تاریک خانه حوزه املاک شهرداری تهران تابانده می‌شود و امیدواریم پایه‌ای شود تا به تدریج شاهد از بین رفتن رانت و فساد در این حوزه باشیم.